Architectuuruitbeelding in de Middeleeuwen : oorsprong, verbreiding en betekenis van architectonische beeldtradities in de West-Europese kunst tot omstreeks 1300

Klinkenberg, E.S. (2006)

Doctoral Thesis

Het proefschrift behandelt middeleeuwse voorstellingen van het Hemelse Jeruzalem en Salomo’s tempel, architectonische pendanten (koninklijk versus priesterlijk, tempel versus kerk, hemel versus hel), ruimtelijke architectonische baldakijnen in de vroeg-Gotische beeldhouwkunst, stichtermodellen en architectuuruitbeeldingen op zegels. Centraal staat de vraag hoe hun verschijningsvorm tot stand kwam en welke boodschap daarin besloten lag. Beeldtradities blijken bepalend voor de koppeling van een specifieke betekenis aan een bepaald beeldschema. Enerzijds wordt de oorsprong van deze beeldtradities in de christelijke kunst onderzocht, omdat de eerste visualisering van een betekenis belangrijke aanknopingspunten biedt om licht te werpen op de achterliggende ideeën. Anderzijds wordt nagegaan hoe beeldtradities in verschillende (kunst)historische contexten hun boodschap overbrachten. Wezenlijk voor hun verbreiding blijkt de navolging van kunstwerken die door aanzienlijke machthebbers waren opgedragen. Door de wijze van weergeven konden architectuuruitbeeldingen de symboliek of de functie van een gebouw onderstrepen, theologisch gedachtegoed overbrengen of steun aan een heerser betuigen. Zij legden bestaande of voorgewende familiebanden vast en legitimeerden zo de positie van een opdrachtgever. Ook dienden zij meermaals als wapen in een concurrentiestrijd of - ondersteund door hun portretmatigheid - als 'visuele' oorkonde. In het laatste geval benadrukten zij de rechtmatigheid en rechtsgeldigheid van geschonken bezittingen, rechten en privileges.

• Heavenly Jerusalem
• Solomon's temple
• Holy sepulchre
• Ecclesia-Synagogue
• Architectural canapies
• Donor's models
• Seals
• Coins
• Iconology
• Realism

• All authors: Klinkenberg, E.S.
• Supervisor: Mekking, A.J.J.
• Qualification: Doctor (dr.)
• Awarding Institution: Faculty of Arts, Leiden University
• Date: 2006-01-24
• Court: LEI Universiteit Leiden