Clinical pharmacology studies investigating novel formulations of dopaminergic drugs

Thijssen, E. (2024)

Doctoral Thesis

De ziekte van Parkinson treft wereldwijd miljoenen mensen. Naarmate de ziekte vordert, ervaren patiënten motorische en niet-motorische symptoomschommelingen die hun kwaliteit van leven aanzienlijk beïnvloedt. Ze wisselen tussen perioden van een goede respons op medicatie (ON) en perioden van onvoldoende respons (OFF). Hoewel plotselinge OFF-perioden goed behandeld kunnen worden met apomorfine subcutane injecties, is er behoefte aan gebruiksvriendelijkere toedieningsmanieren. Dit proefschrift onderzocht twee nieuwe toedieningsvormen: een inhalator met apomorfine en een spray die apmorfine-oplossing aanbrengt aan de binnenkant van de wangen. Inhalatie zorgde voor snelle opname van apomorfine in het bloed (binnen 1-2 minuten) en verbeterde Parkinson symptomen (binnen 10 minuten). Ook de apomorfine spray bereikte klinisch relevante concentraties in het bloed. Maximale concentraties werden bereikt na 32-53 minuten (verschillend per dosering). Een vervolgstudie moet nog onderzoeken hoe snel dit tot verbetering van Parkinson symptomen leidt.
Om het effect van nieuwe snelwerkende medicatie te onderzoeken, zijn objectieve, kwantitatieve en snelle metingen nodig. Vooral voor de behandeling van OFF-perioden is het bepalen van aanvang van effect essentieel om te kijken of een medicijn geschikt is voor deze indicatie. Momenteel wordt vaak de MDS-UPDRS III schaal gebruikt om de effectiviteit van medicijnen te beoordelen, maar deze meting vereist een getrainde beoordelaar, duurt relatief lang (ca. 15 minuten) en vertoont variatie tussen en binnen beoordelaars. Dit proefschrift toonde aan dat wijsvingertikken en duim-wijsvingertikken korte, beoordelaar-onafhankelijke metingen zijn die het effect van (snelwerkende) dopaminerge Parkinson medicatie kunnen aantonen met een vergelijkbare effectgrootte als de MDS-UPDRS III. Machine learning identificeerde een optimale combinatie van wijsvingertik parameters die zelfs beter is in het aantonen van medicatie effecten dan de MDS-UPDRS III.

• Parkinson's disease
• Motor fluctuations
• Apomorphine
• Pharmacokinetics
• Pharmacodynamics
• Medication effects
• Finger tapping

• All authors: Thijssen, E.
• Supervisor: Groeneveld, G.J.; Laar, T. van
• Co-supervisor: Kremer, P.H.C.
• Committee: Gerven, J.M.A. van; Hilten, J.J. van; Boon, A.J.W.; Hepp, D.H.
• Qualification: Doctor (dr.)
• Awarding Institution: Faculty of Medicine, Leiden University Medical Center (LUMC), Leiden University
• Date: 2024-06-12