Forensic mental health reports (FMHRs) serve to inform the court whether a mental disorder was present at the time of the offense, whether this disorder affected the defendant’s behavior at the... Show moreForensic mental health reports (FMHRs) serve to inform the court whether a mental disorder was present at the time of the offense, whether this disorder affected the defendant’s behavior at the time of the offense, how this disorder may affect future behavior, and to advise on possible treatment measures. An FMHR has an important function in the court’s decisions about criminal responsibility and sentencing, but is irrelevant for decisions about guilt. We currently know very little about how FMHRs are used in these decisions. This dissertation applied quantitative and qualitative research methods to study the use and effects of FMHRs in judicial decisions about guilt and sentencing in the Netherlands. Experimental vignette studies among students showed that presence of an FMHR unwarrantedly increases the likelihood of a guilty verdict. Judges indicated that they did not recognize this in practice, but could not rule out such an effect either. Cooperation with the evaluation, type of disorder, advice on criminal responsibility and risk were relevant in decisions about sentencing. As such, sentencing decisions regarding a mentally disordered defendant remain complicated. This dissertation provides a first insight into the role of FMHRs in judicial decisions in the Netherlands, and generates avenues for further research. Show less
According to Chiao in his contribution to this book, the desirability of the use of AI in sentencing should be evaluated by comparing computers to the status quo ante, rather than to an unrealistic... Show moreAccording to Chiao in his contribution to this book, the desirability of the use of AI in sentencing should be evaluated by comparing computers to the status quo ante, rather than to an unrealistic, and in any case unrealized, ideal. Although we agree that changes to the legal process such as adopting algorithmic sentencing methods can be beneficial when the change is an incremental improvement over the status quo, in order to assess whether the change is an improvement, we need to know what this “ideal” is toward which improvements are aimed. Therefore, the question whether AI is better at making sentencing decisions than human judges is approached differently in this chapter. We compare human with AI judges by evaluating the extent to which they are able to make a legitimate sentencing decision: Is legitimacy better achieved by machine than by human judges? Show less
Homicide engenders broad moral concerns in society, and its aftermath can be understood as a barometer for criminal justice policy. Of all homicides committed, however, only some lead to arrest, to... Show moreHomicide engenders broad moral concerns in society, and its aftermath can be understood as a barometer for criminal justice policy. Of all homicides committed, however, only some lead to arrest, to prosecution and ultimately to conviction in court. So far, no study has assessed the entire flow of homicide cases through the criminal justice system based on a nationwide sample. This study seeks to fill this empirical void by describing the entire flow of homicide cases and assessing the size of outflow at each stage of the criminal justice funnel in the Netherlands for a 20-year period. Our analysis highlights two main findings: First, the vast majority of suspects first identified by the police are ultimately sentenced for a homicide. Second, even in a country with low homicide rates and high rule of law indices, selection takes place at all stages of the criminal justice funnel. Whilst outflow mostly centres around exceptional clearance and legal factors, future work should assess the extent to which extra-legal characteristics play a role in crimes that are being investigated as potential homicides. Show less
The sentencing decision of the judge might be the most important decision in the criminal proceedings, not only because of the impact the punishment has on the offender, but also because the... Show moreThe sentencing decision of the judge might be the most important decision in the criminal proceedings, not only because of the impact the punishment has on the offender, but also because the sentencing decision is a cornerstone of the legitimacy of the entire criminal justice system. Nonetheless, there still are questions about the factors judges take into account when making their sentencing decision. This study aims to improve our understanding of the sentencing decisions judges make.The developments in criminal justice practices as regards the emergence of ‘actuarial justice' have directed the focus of this study to risk-based sentencing: are offenders with a high risk of reoffending more likely to be sentenced to imprisonment and to longer prison terms than low-risk offenders? To what extent do judges take information into account on the risk-related personal characteristics of the offender, such as unemployment, ties to family or friends, or drug usage, when making their sentencing decision?Using uniquely detailed data on risk-related social circumstances of the offender, and advanced quantitative and qualitative research methods, this study provides in-depth insight into sentencing.De straftoemetingsbeslissing van de rechter is misschien wel de belangrijkste beslissing van het strafproces. Hier wordt immers besloten welke consequenties het delict voor de dader heeft. Bovendien beoordeelt de samenleving het functioneren van de rechterlijke macht ook in hoge mate op basis van de opgelegde straffen Straftoemeting is daarmee niet alleen relevant vanwege de impact die een sanctie op de dader heeft, het is ook een belangrijke pijler voor de legitimiteit van het hele straf(proces)recht. Desalniettemin is er nog veel onbekend over de wijze waarop rechters de straf toemeten: welke factoren weegt hij mee? Waarom? Door in te gaan op deze vragen beoogt deze studie de kennis over de rechterlijke straftoemetingsbeslissingen te verbeteren. Speciale aandacht gaat uit naar de effecten van risico-gerelateerde kenmerken en sociale omstandigheden van de dader. In Hoofdstuk 2 wordt onderzocht in hoeverre straftoemetingsverschillen op grond van het geslacht, de leeftijd en de herkomst van de dader verklaard kunnen worden door verschillen in sociale omstandigheden van de dader, zoals werkloosheid of verslaving. De sociale omstandigheden van daders blijken belangrijke straftoemetingsfactoren te zijn, maar ook als die in het model opgenomen worden zijn er nog verschillen in straffen op basis van geslacht, leeftijd en herkomst van de dader. Hoofdstuk 3 gaat in op de vraag: in hoeverre versterkt een gestructureerd RISc-voorlichtingsrapport risk based straftoemeting? Een voorlichtingsrapport dat gebaseerd is op een gestructureerd, klinisch risicotaxatie-instrument - een kenmerk van het risicomanagement van de new penology - blijkt niet tot meer risk based straftoemeting te leiden. Rechters lijken risicofactoren bij daders eerder als strafverlagende omstandigheden te beschouwen. Het oude penal welfarism lijkt dus niet vervangen zijn door de new penology. In hoofdstuk 4 worden opvattingen van rechters over het recidiverisico als straftoemetingsfactor onderzocht. De geïnterviewde rechters geven aan dat daders met een hoog recidiverisico niet per definitie een grotere kans op gevangenisstraf hebben, maar wel op voorwaardelijke straffen met gedragsinterventies als bijzondere voorwaarden: aan deze daders dient immers ‘gesleuteld' te worden. Echter, dit geldt niet meer voor daders die kansen die zij bij eerder opgelegde sancties kregen niet gegrepen hebben. Eerdere straffen, met hun stijgende sanctielijn, spelen hier een belangrijke rol. In hoofdstuk 5 wordt onderzocht welke factoren een rol spelen bij de bestraffing van moord en doodslag. Factoren die nauwelijks eerder bestudeerd zijn, zoals delictomstandigheden (locus delicti en modus operandi), slachtofferkenmerken en de strafeis helpen de verschillen in straftoemeting te verklaren. Hoofdstuk 6 betreft de vraag in hoeverre conclusies van straftoemetingsonderzoek dat zich uitsluitend op de onvoorwaardelijke gevangenisstraf richt veranderen als ook andere onvoorwaardelijke en voorwaardelijke sancties in het onderzoek betrokken worden. Daders kunnen immers wel eens minder punitief behandeld worden voor wat betreft het ene sanctietype, maar juist punitiever voor wat betreft het andere sanctietype. Er lijkt inderdaad sprake te zijn van uitruiling van straffen. Toekomstig straftoemetingsonderzoek doet er daarom goed aan nieuwe methoden te ontwikkelen waarin de straftoemetingspraktijk beter tot zijn recht komt. In de conclusie wordt gereflecteerd op de rol van het recidiverisico bij de straftoemeting. Theoretische en praktische implicaties worden besproken en methodologische overwegingen en suggesties voor toekomstig onderzoek worden uiteengezet. Show less
Legal actors typically decide case by case and rely on their own knowledge and experience to make legal decisions. However, an overview of what is happening in the legal system as a whole is... Show moreLegal actors typically decide case by case and rely on their own knowledge and experience to make legal decisions. However, an overview of what is happening in the legal system as a whole is often lacking. While many sentences are imposed by legal actors, much remains unknown about the determinants and consequences of sentencing at the aggregate level. How can legal actors impose deliberate and effective sentences? The Dutch Penal Code and the Code of Criminal Procedure obviously give some guidance, but also leave judges with high levels of discretion. This study zooms in on offender characteristics as determinants of sentencing decisions and addresses questions about the consequences of certain sentences on criminal behavior with a specific focus on the incapacitation effect and recidivism after specific sanctions. By focusing on the determinants of decisions at different points in the sentencing process, and on the effects of sentences, this study creates a better understanding of the different facets of the criminal justice system. This study reveals offender based disparities in contemporary sentencing practices and points out that certain intended future benefits in terms of crime reduction through punishment do not appear to be achieved. Show less
Consistentie in de straftoemeting bekeken vanuit een analyse van de constitutionele en institutionele context waarbinnen de strafbeslissing wordt genomen, alsmede een systenatische analyse van het... Show moreConsistentie in de straftoemeting bekeken vanuit een analyse van de constitutionele en institutionele context waarbinnen de strafbeslissing wordt genomen, alsmede een systenatische analyse van het wettelijk kader van de straftoemeting. In dat verband wordt een visie geboden op het straftoemetingsrecht en de wijze waarop die beslissing totstandkomt: de strafvorming. Show less
