The sentencing decision of the judge might be the most important decision in the criminal proceedings, not only because of the impact the punishment has on the offender, but also because the... Show moreThe sentencing decision of the judge might be the most important decision in the criminal proceedings, not only because of the impact the punishment has on the offender, but also because the sentencing decision is a cornerstone of the legitimacy of the entire criminal justice system. Nonetheless, there still are questions about the factors judges take into account when making their sentencing decision. This study aims to improve our understanding of the sentencing decisions judges make.The developments in criminal justice practices as regards the emergence of ‘actuarial justice' have directed the focus of this study to risk-based sentencing: are offenders with a high risk of reoffending more likely to be sentenced to imprisonment and to longer prison terms than low-risk offenders? To what extent do judges take information into account on the risk-related personal characteristics of the offender, such as unemployment, ties to family or friends, or drug usage, when making their sentencing decision?Using uniquely detailed data on risk-related social circumstances of the offender, and advanced quantitative and qualitative research methods, this study provides in-depth insight into sentencing.De straftoemetingsbeslissing van de rechter is misschien wel de belangrijkste beslissing van het strafproces. Hier wordt immers besloten welke consequenties het delict voor de dader heeft. Bovendien beoordeelt de samenleving het functioneren van de rechterlijke macht ook in hoge mate op basis van de opgelegde straffen Straftoemeting is daarmee niet alleen relevant vanwege de impact die een sanctie op de dader heeft, het is ook een belangrijke pijler voor de legitimiteit van het hele straf(proces)recht. Desalniettemin is er nog veel onbekend over de wijze waarop rechters de straf toemeten: welke factoren weegt hij mee? Waarom? Door in te gaan op deze vragen beoogt deze studie de kennis over de rechterlijke straftoemetingsbeslissingen te verbeteren. Speciale aandacht gaat uit naar de effecten van risico-gerelateerde kenmerken en sociale omstandigheden van de dader. In Hoofdstuk 2 wordt onderzocht in hoeverre straftoemetingsverschillen op grond van het geslacht, de leeftijd en de herkomst van de dader verklaard kunnen worden door verschillen in sociale omstandigheden van de dader, zoals werkloosheid of verslaving. De sociale omstandigheden van daders blijken belangrijke straftoemetingsfactoren te zijn, maar ook als die in het model opgenomen worden zijn er nog verschillen in straffen op basis van geslacht, leeftijd en herkomst van de dader. Hoofdstuk 3 gaat in op de vraag: in hoeverre versterkt een gestructureerd RISc-voorlichtingsrapport risk based straftoemeting? Een voorlichtingsrapport dat gebaseerd is op een gestructureerd, klinisch risicotaxatie-instrument - een kenmerk van het risicomanagement van de new penology - blijkt niet tot meer risk based straftoemeting te leiden. Rechters lijken risicofactoren bij daders eerder als strafverlagende omstandigheden te beschouwen. Het oude penal welfarism lijkt dus niet vervangen zijn door de new penology. In hoofdstuk 4 worden opvattingen van rechters over het recidiverisico als straftoemetingsfactor onderzocht. De geïnterviewde rechters geven aan dat daders met een hoog recidiverisico niet per definitie een grotere kans op gevangenisstraf hebben, maar wel op voorwaardelijke straffen met gedragsinterventies als bijzondere voorwaarden: aan deze daders dient immers ‘gesleuteld' te worden. Echter, dit geldt niet meer voor daders die kansen die zij bij eerder opgelegde sancties kregen niet gegrepen hebben. Eerdere straffen, met hun stijgende sanctielijn, spelen hier een belangrijke rol. In hoofdstuk 5 wordt onderzocht welke factoren een rol spelen bij de bestraffing van moord en doodslag. Factoren die nauwelijks eerder bestudeerd zijn, zoals delictomstandigheden (locus delicti en modus operandi), slachtofferkenmerken en de strafeis helpen de verschillen in straftoemeting te verklaren. Hoofdstuk 6 betreft de vraag in hoeverre conclusies van straftoemetingsonderzoek dat zich uitsluitend op de onvoorwaardelijke gevangenisstraf richt veranderen als ook andere onvoorwaardelijke en voorwaardelijke sancties in het onderzoek betrokken worden. Daders kunnen immers wel eens minder punitief behandeld worden voor wat betreft het ene sanctietype, maar juist punitiever voor wat betreft het andere sanctietype. Er lijkt inderdaad sprake te zijn van uitruiling van straffen. Toekomstig straftoemetingsonderzoek doet er daarom goed aan nieuwe methoden te ontwikkelen waarin de straftoemetingspraktijk beter tot zijn recht komt. In de conclusie wordt gereflecteerd op de rol van het recidiverisico bij de straftoemeting. Theoretische en praktische implicaties worden besproken en methodologische overwegingen en suggesties voor toekomstig onderzoek worden uiteengezet. Show less
