Rede, in verkorte vorm uitgesproken door Prof. dr. Bastiaan Rijpkema bij de aanvaarding van het ambt van bijzonder hoogleraar Verdraagzaamheid vanwege de stichting Leerstoel Uytenbogaert en het... Show moreRede, in verkorte vorm uitgesproken door Prof. dr. Bastiaan Rijpkema bij de aanvaarding van het ambt van bijzonder hoogleraar Verdraagzaamheid vanwege de stichting Leerstoel Uytenbogaert en het ambt van hoogleraar Encyclopedie van de Rechtswetenschap aan de Universiteit Leiden op vrijdag 9 juni 2023 Show less
Met het Wilders II-arrest heeft de Hoge Raad een verdere invulling gegeven aan het in het Felter-arrest geïntroduceerde onverdraagzaamheidscriterium. Helder is nu dat dit criterium geactiveerd... Show moreMet het Wilders II-arrest heeft de Hoge Raad een verdere invulling gegeven aan het in het Felter-arrest geïntroduceerde onverdraagzaamheidscriterium. Helder is nu dat dit criterium geactiveerd wordt wanneer er sprake is van beledigende uitlatingen specifiek gericht tegen een minderheidsgroep. Dergelijke uitlatingen, in de specifieke wijze waarop deze gedaan werden in Wilders II, dienen binnen het toetsingskader van artikel 137c (en d) Sr als ‘onnodig grievend’ te worden beoordeeld. Een politicus verliest daarmee de bescherming die de disculperende context van het maatschappelijke debat hem of haar normaal gesproken kan bieden. In diezelfde beweging heeft de Hoge Raad de artikelen 137c en 137d Sr nu nog duidelijker in de sfeer van de weerbare democratie getrokken, dat wil zeggen: als bepalingen (mede) ter verdediging van de democratische rechtsstaat. Show less
Verkiezingen zijn het democratische moment bij uitstek. Maar wat nu als een meerderheid stemt voor het afschaffen van de democratie? Is dat nog democratisch? Moet een democratie tolereren dat... Show moreVerkiezingen zijn het democratische moment bij uitstek. Maar wat nu als een meerderheid stemt voor het afschaffen van de democratie? Is dat nog democratisch? Moet een democratie tolereren dat antidemocraten streven naar haar afschaffing? In Weimar-Duitsland (1919-1933) was de gedachte: ja, dat moet een democratie toestaan; een democratie is waardeneutraal. Het maakte de quasi-legale afschaffing van de democratie mogelijk. Democratische zelfdestructie, en de dreiging die daarvan uitgaat, zien we echter van het vroege Athene tot het hedendaagse Turkije. Democratie lijkt de ingrediënten voor haar eigen afschaffing in zich te dragen – de vraag is: wat mag je en wat kun je daar tegen doen? Dit proefschrift behandelt een existentiële vraag voor elke democratie: hoe ver reikt tolerantie? Tegen de achtergrond van historische en actuele voorbeelden worden de denkers besproken die zich over deze fundamentele kwestie hebben gebogen. Het proefschrift biedt daarmee een nieuw perspectief op democratie, een pleidooi voor democratie als zelfcorrectie en een rechtvaardiging voor democratische zelfverdediging. Show less
