Dogon masks have been famous for a long time-and none more so than the kanaga mask, the so-called croix de Lorraine. A host of interpretations of this particular mask circulate in the literature,... Show moreDogon masks have been famous for a long time-and none more so than the kanaga mask, the so-called croix de Lorraine. A host of interpretations of this particular mask circulate in the literature, ranging from moderately exotic to extremely exotic. This contribution will focus on one particular mask situated within the whole mask troupe, and it will do so in the ritual setting to which it belongs: a second funeral, long after the burial. A description of this ritual shows how the mask troupe forms the constantly moving focus in a captivating ritual serving as second funeral. Thus, the mask rites bridge major divides in Dogon culture, between male and female, between man and nature, and between this world and the supernatural one. They are able to do so because they themselves are in constant motion, between bush and village and between sky and earth. Masks are matter in motion and symbols in context. Within imagistic religions such as the Dogon one, these integrative functions form a major focus of Dogon masks rituals-and hence, to some extent, of African mask rituals in general. In the Dogon case, the ritual creates a virtual reality through a highly embodied performance by the participants themselves. Then, the final question can be broached, that of interpretation. What, in the end, do these masquerades signify? And our kanaga mask, what does it stand for? Show less
van Beek, een antropoloog uit Utrecht, die nu als hoogleraar antropologie van de religie werkt in Tilburg en aan het Afrika-Studiecentrum in Leiden. Zijn studieterrein is Afrika, vooral Kameroen en... Show morevan Beek, een antropoloog uit Utrecht, die nu als hoogleraar antropologie van de religie werkt in Tilburg en aan het Afrika-Studiecentrum in Leiden. Zijn studieterrein is Afrika, vooral Kameroen en Mali. Deze memoires zien terug op een leven dat bijna een halve eeuw vervlochten is geweest met twee samenlevingen in die landen, de Kapsiki et de Dogon. Het is daaom het relaas van een dubbelleven, zowel in Nederland als in Afrika, maar ook een dubbelleven in twee verschillende Afrikaanse culturen, waar in beide gevallen een intense relatie mee is opgebouwd. Van Beeks Afrikaanse levensverhaal is verweven met deze twee gemeenschappen, hun dagelijkse leven, hun kleine en grote rituelen, en vertelt van smeden, huwelijken en maskers, en van de diepe indruk die hun prachtige begrafenisgezangen op hem maakten. Hier voeden dood en leven elkaar door de indrukwekkende wijze waarop deze mensen een boeiend bestaan weten te realiseren in een moeilijke omgeving. Dit is het Afrika van de dorpsgemeenschap, beleefd en beschreven van binnenuit, een Afrika van gewone mensen die tot ons spreken doordat zij een antropoloog de kans hebben gegeven voor een dubbelleven. Thuis in Afrika is thuiskomen bij onszelf.[2e Gewijzigde druk; oorspronkelijke uitgave: 2015] Show less
In deze inaugurele rede analyseert de auteur de betekenis van ritueel; met name karakteriseert hij de rite in contrast met sport. Sport en religie komen in onze huidige maatschappij steeds dichter... Show moreIn deze inaugurele rede analyseert de auteur de betekenis van ritueel; met name karakteriseert hij de rite in contrast met sport. Sport en religie komen in onze huidige maatschappij steeds dichter bij elkaar te liggen, be‹nvloeden elkaar, roepen vergelijkbare emoties op en worden soms bijna identiek geacht. De auteur argumenteert waarom zij elkaars structurele tegendeel zijn, als leden van een groeiende familie van virtuele werelden. Daartoe gaat hij eerst in op de discussie over de betekenisloosheid van ritueel teneinde de virtuele wereld van de rite en religie te karakteriseren. Daarna maakt hij een vergelijking met de sport. Voor het ritueelmateriaal maakt hij gebruik van zijn ervaringen in Afrika bij de Dogon (Mali) en Kapsiki (Kameroen). [Samenvatting ASC Leiden] Show less
Dijk, J.W.M. van; Bruijn, M.E. de; Beek, W.E.A. van 2004
The author describes his experiences while repeating ethnographic research carried out by Marcel Griaule among the Dogon of Mali in the 1940s/1950s, and the work of one of Griaule's most important... Show moreThe author describes his experiences while repeating ethnographic research carried out by Marcel Griaule among the Dogon of Mali in the 1940s/1950s, and the work of one of Griaule's most important followers, Germaine Dieterlen. Griaule's 'Dieu d'eau' (1948) was a revelation at the time of its first publication: never before had the secrets of an African society been exposed so clearly in order to show a native philosophy on a par with what the Athenian and Indian civilizations had offered to humanity. However, the present author shows that Griaule fell into a trap: a combination of strong and overtly expressed personal convictions, with a position of authority backed by a colonial presence on his part, and on the Dogon side a small circle of crucial and creative informants, a clear courtesy bias and some monetary realism. The fact that there are no creation stories among the Dogon, at least not in the Griaulean sense, is crucial in this restudy. Bibliogr., notes, ref. [ASC Leiden abstract] Show less
Reizigers komen al heel lang naar het Dogongebied in Mali. Het eerste hotel in Sangha bijvoorbeeld dateert al van vóór de Eerste Wereldoorlog. Door zijn visuele rijkdom en de erkenning als... Show moreReizigers komen al heel lang naar het Dogongebied in Mali. Het eerste hotel in Sangha bijvoorbeeld dateert al van vóór de Eerste Wereldoorlog. Door zijn visuele rijkdom en de erkenning als Werelderfgoed door de UNESCO is het Dogongebied een bezienswaardigheid geworden. Tot aan de laatste decennia, toen de economie van Mali geliberaliseerd werd, heeft het land het toerisme als een staatsbedrijf geëxploiteerd. Sindsdien zijn privé-hotels gebouwd en is de toegang tot de falaise-dorpen verbeterd. Maar ook al komen er nog zo regelmatig toeristen in de Dogondorpen, het dagelijks leven van de meeste Dogon speelt zich af zonder enige verwijzing naar deze blanke aanwezigheid. Het toerisme definieert de Dogon niet als marginalen, aan de rand van de wereld, maar juist in het centrum ervan. De Dogon hebben de aantrekkingskracht van hun gebied tot onderdeel gemaakt van hun eigen waardering van hun cultuur. Zo wordt het toerisme een factor in de versterking van de eigen cultuur, zoals te zien is aan de maskerdansen. Noten. [Samenvatting ASC Leiden] Show less
De religie van de Dogon (Mali) kenmerkt zich door een ingewikkelde serie riten op alle niveaus van het sociale leven. Dit artikel beschrijft het jaarfeest ('buro'), dat zich vlak voor de regentijd... Show moreDe religie van de Dogon (Mali) kenmerkt zich door een ingewikkelde serie riten op alle niveaus van het sociale leven. Dit artikel beschrijft het jaarfeest ('buro'), dat zich vlak voor de regentijd afspeelt, het offercomplex en de rol van het huisaltaar, rituelen rond de dood en het maskercomplex. Vervolgens wordt aandacht besteed aan het Dogon pantheon, de vele kleinere geesten en de godendriehoek, bestaande uit de hemelgod Ama, de aarde-god Lèwè, en de watergod Nomo. Noten. [Samenvatting ASC Leiden] Show less
Bruijn, M.E. de; Beek, W.E.A. van; Dijk, J.W.M. van 2003
De Peul en de Dogon leven, ruim voor het tijdperk van grote Peulstaten als het Macinarijk, reeds lang naast elkaar in centraal Mali. De Peul weidden er hun kudden, pleegden er overvallen en... Show moreDe Peul en de Dogon leven, ruim voor het tijdperk van grote Peulstaten als het Macinarijk, reeds lang naast elkaar in centraal Mali. De Peul weidden er hun kudden, pleegden er overvallen en gebruikten het gebied als slavenreservoir. Ook de Dogon organiseerden van tijd tot tijd overvallen. Door de geschiedenis heen hebben de betrekkingen tussen de Dogon en de Peul afwisselende uitingsvormen gekend afhankelijk van de diverse woongebieden in de Seno-Gondo- en Seno-Mangovlakten. Rond de Falaise van Bandiagara blijkt uit diverse rituelen van de Dogon een diepe rancune jegens de Peul. In het spraakgebruik van de Dogon staat de Peul symbool voor het beeld van 'de ander', de bewoner van de wildernis. Maar als mens van de wildernis vertegenwoordigt de Peul ook andere waarden: omdat de wildernis wijs en sterk is, maar ook gevaarlijk en grillig, is de Peul dat ook. De betrekkingen tussen de Houmbebe, een Dogon subgroep van landbouwers in de Hayre, en de Peul, veehouders en halfnomaden, hebben een werkbare vorm gekregen door de opkomst van de 'njaatigi' (gastheer). In elk dorp heeft de Peul een 'njaatigi' op wie hij een beroep kan doen. Door de aanhoudende droogte in het gebied verandert de 'njaatigi'-verhouding echter steeds meer in een afhankelijkheidsrelatie. Noten. [Samenvatting ASC Leiden] Show less
Most of the papers included in this volume were presented at a symposium held at Uppsala University, Sweden, in August 1987. An introduction by A. Jacobson-Widding and W. van Beek on the theme... Show moreMost of the papers included in this volume were presented at a symposium held at Uppsala University, Sweden, in August 1987. An introduction by A. Jacobson-Widding and W. van Beek on the theme developed in the book, African folk models of fertility, is followed by three parts: I. Fertility from above, fertility from below (A. Jacobson-Widding on the fertility of incest; J.-P. Jacob on the Winye Gurunsi of Burkina Faso; J. Zwernemann on the Kasena, the Nuna (Burkina Faso, Ghana), and the Moba (Togo, Ghana); R. Devisch on the Yaka (Zaire); G. Dahl on the Borana (Kenya); M. Udvardy on the Giriama (Kenya); 2. Fertility from the wilderness (J. Hultin on the Macha Oromo (Ethiopia); P. Brandstr”m on the Sukuma-Nyamwezi (Tanzania); T. H†kansson on the Gusii (Kenya); K. rhem on the Maasai (Kenya, Tanzania); 3. The fertility of social communion (P. Baxter on the Oromo; A.-I. Berglund on the Zulu (southeastern Africa); L. Brydon on the people of Avatime in Ghana; W. van Beek on the Dogon (Mali) and the Kapsiki (Cameroon); M. Whyte on the Nyole of Uganda; and P. Riesman on the Fulbe and RiimaayBe of Burkina Faso) Show less
