Kinderen die op jonge leeftijd een hoge mate van agressief gedrag laten zien hebben een verhoogd risico op problemen later in de ontwikkeling. Blootstelling aan risicofactoren tijdens de prenatale... Show moreKinderen die op jonge leeftijd een hoge mate van agressief gedrag laten zien hebben een verhoogd risico op problemen later in de ontwikkeling. Blootstelling aan risicofactoren tijdens de prenatale periode is in verband gebracht met de ontwikkeling van agressief gedrag. Echter, de mate waarin deze risicofactoren de ontwikkeling van het kind beïnvloeden hangt deels af van de eigenschappen van het individuele kind, waaronder het vermogen tot zelfregulatie. In dit proefschrift is onderzocht hoe zelfregulatie, gemeten op fysiologisch, emotioneel en cognitief niveau, en prenatale risicofactoren de kwetsbaarheid voor agressief gedrag in de vroege kinderleeftijd vergroten en in hoeverre prenatale risicofactoren samenhangen met vroege zelfregulatie. Geconcludeerd kan worden dat 1) kinderen in de voorschoolse leeftijd met een verhoogde mate van agressief gedrag gekenmerkt worden door een specifieke combinatie van tekorten in zelfregulatie op emotioneel en cognitief niveau, 2) de impact van prenatale risicofactoren op de ontwikkeling van fysieke agressie in de peuterleeftijd afhankelijk is van fysiologische zelfregulatie in de babytijd, en 3) blootstelling aan prenatale risicofactoren voorspellend is voor fysiologische zelfregulatie in de babytijd. Deze bevindingen suggereren dat (preventieve) interventieprogramma’s ter voorkoming van agressief gedrag zich moeten richten op zowel beïnvloeden van prenatale omstandigheden als zelfregulatie in de vroege kindertijd. Show less
Het terugdringen van agressie is in de afgelopen jaren in toenemende mate een maatschappelijke prioriteit geworden. Agressie in de vroege kindertijd vergroot de kans op latere agressieproblemen en... Show moreHet terugdringen van agressie is in de afgelopen jaren in toenemende mate een maatschappelijke prioriteit geworden. Agressie in de vroege kindertijd vergroot de kans op latere agressieproblemen en antisociaal gedrag. In de peutertijd is er al een groep hoog-agressieve kinderen te identificeren die later in de ontwikkeling meer persistente, ernstigere vormen van agressie laat zien. Belangrijk is om veranderbare factoren te identificeren die samenhangen met het ontstaan en/of de instandhouding van het probleemgedrag. Het ouderlijk reflectief functioneren (RF) is in dat kader een interessant concept, aangezien deze vaardigheid te trainen is. In dit proefschrift is de invloed van het RF-vermogen van moeder op de ontwikkeling van (voorlopers van) gedragsproblemen in de vroege kindertijd, in het bijzonder fysieke agressie, bekeken. Geconcludeerd kan worden dat het RF-vermogen van de moeder een belangrijke rol speelt bij het ontwikkelen van (voorlopers van) gedragsproblemen. Over het algemeen genomen lijkt een beter prenataal RF-vermogen van de moeder samen te hangen met een kleinere kans op het ontwikkelen van vroege fysieke agressie. De bevindingen suggereren dat het bij de preventie en aanpak van vroege gedragsproblemen belangrijk is om te investeren in het verbeteren van het ouderlijk RF, bij voorkeur al tijdens de zwangerschap. Show less
