De Europese aal blijkt bij uitstek een langeafstandsspecialist te zijn. Dit is gebleken uit zwemtesten in 22 zwemtunnels. Het kost schieralen slechts 40% van de vetreserves om de 5500-km naar de... Show moreDe Europese aal blijkt bij uitstek een langeafstandsspecialist te zijn. Dit is gebleken uit zwemtesten in 22 zwemtunnels. Het kost schieralen slechts 40% van de vetreserves om de 5500-km naar de paaigronden in de Sargassozee te overbruggen, mogelijk zelfs in slechts drie-en-een-halve maand. Niet alleen dienen vetten als brandstof, ze zijn ook essentieel als energievoorraad voor de toekomstige larven. Het blijkt nu dat zwemmen de afzetting van de vetten in de eitjes op gang brengt. Door te zwemmen beginnen de eicellen van, vooral oudere, alen te ontwikkelen zodat ze kunnen afpaaien zodra ze in de Sargasso zijn aangekomen. De zwemblaasparasiet beschadigt echter de zwemblaas waardoor geïnfecteerde alen minder efficiënt zwemmen en al het vet waarschijnlijk is verbruikt voordat ze de Sargasso bereiken. Een andere verstorende factor zijn de in het vet opgeloste PCB's, die al in zeer lage doses de vroege ontwikkeling van embryo's onmogelijk blijken te maken. Deze twee factoren lijken een belangrijke oorzaak te zijn in de sterke afname van de wilde populatie. Het feit dat we met zwemmen een natuurlijke 'trigger' hebben gevonden van ontwikkeling van de eicellen en dat we in staat zijn geweest schieralen in gevangenschap tot reproductie te brengen biedt hoop voor toekomstige kweek. Show less
Waar mensen zijn vindt nutriënten-verrijking van het water plaats. In de zomer kunnen algen hierdoor goed groeien. Dode algen en andere resten zakken naar de bodem waarna door rottingsprocessen de... Show moreWaar mensen zijn vindt nutriënten-verrijking van het water plaats. In de zomer kunnen algen hierdoor goed groeien. Dode algen en andere resten zakken naar de bodem waarna door rottingsprocessen de zuurstofconcentratie in het water sterk kan dalen. Het water wordt hierdoor onleefbaar voor vissen en andere organismen. In het Victoriameer in Afrika is het altijd zomer en grote gebieden zijn hier de laatste decennia zuurstofarm geworden. Men kan aannemen dat dit zeer slecht is voor de visstand. Toch blijken Victoriameervissen beter te kunnen overleven dan men dacht. In ons laboratorium in Leiden zagen we drie weken oude Victoriameervisjes (cichlidensoorten) zeer snel konden wennen aan zuurstofarme omstandigheden. Zij bleken zelfs met tien keer minder zuurstof (0,8 mg per liter) net zo hard te groeien als nestgenoten die onder normale omstandigheden leefden. Volwassen vissen gaan dood of overleven dit slechts tijdelijk. Jonge visjes kunnen zo goed overleven omdat zij tot 80% grotere kieuwen krijgen en continue een veel hogere ademactiviteit hebben. De aanleg van deze superkieuwen kost zoveel ruimte dat zelfs hun kop van vorm veranderde. Het bloed dat door de kieuwen stroomt bleek meer en beter zuurstof te kunnen binden terwijl een soort meerdere nieuwe typen hemoglobine bleek te produceren. Dit is een unieke eigenschap die bij andere dieren alleen optreedt bij geboorte of bijvoorbeeld transformaties van water naar land bij amfibieën. Het waterpeil in het Victoriameer was 14.000 jaar geleden extreem laag en mogelijkerwijs heeft een voorouder van deze soort deze truc destijds onder de knie gekregen die in het zuurstofarme water van nu weer van pas komt. Show less
