In 2017 hebben drie (quasi-)juridische procedures plaatsgevonden over de arbeidsomstandigheden van migrantenwerknemers die in Qatar de stadions en dergelijke bouwen voor het wereldkampioenschap... Show moreIn 2017 hebben drie (quasi-)juridische procedures plaatsgevonden over de arbeidsomstandigheden van migrantenwerknemers die in Qatar de stadions en dergelijke bouwen voor het wereldkampioenschap voetbal van 2022. Ondanks het feit dat er in Qatar geen vakbondsvrijheid is, spelen vakbonden in alle drie de procedures een cruciale rol. De analyse van de procedures toont aan dat in bepaalde situaties, zoals die in Qatar, quasi-juridische procedures succesvoller kunnen zijn dan een traditionele procedure bij een rechter. Ondanks het feit dat veranderingen zijn aangekondigd en ingezet is dit nog maar het begin van een lange weg. Maar eenmaal ingezet lijkt teruggaan niet meer mogelijk. Show less
Vrijheid van ondernemerschap is één van de fundamentele vrijheden die de Europese Unie (EU) heeft erkend in het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie (EU Handvest). Het EU Handvest,... Show moreVrijheid van ondernemerschap is één van de fundamentele vrijheden die de Europese Unie (EU) heeft erkend in het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie (EU Handvest). Het EU Handvest, aangenomen door de lidstaten in december 2000, heeft sinds 2009 dezelfde juridische status als de verdragen van de EU en is dus juridisch bindend. Daarmee heeft het EU Handvest aan betekenis gewonnen. Zo wordt er in toenemende mate een beroep gedaan op de verschillende grondrechten die in het EU Handvest zijn opgenomen voor de interpretatie van bepalingen in richtlijnen of het nationale recht van de lidstaten. Niet onbekend in het arbeidsrecht zijn de zaken waarbij een beroep wordt gedaan op het recht om niet gediscrimineerd te worden (art. 21 EU Handvest) en het recht op vakantie met doorbetaling van loon (art. 31 lid 2 EU Handvest). Sinds 2013 kan aan dit rijtje ook de vrijheid van ondernemerschap (artikel 16 EU Handvest) worden toegevoegd. Meer in het bijzonder gaat het hierbij om de zaken Parkwood, Asklepios, Iraklis en Achbita. Deze arresten staan centraal in deze bijdrage met de vraag: hoe gaat het Hof van Justitie van de Europese Unie (HvJ EU) om met de vrijheid van ondernemerschap in deze sociaal rechtelijke zaken. Alvorens ik deze zaken bespreek zet ik nader uiteen wat de vrijheid van ondernemerschap inhoud en in hoeverre we dit in het Nederlands recht ook (er)kennen. Daarna bespreek ik hoe het in het Europese beleid en recht is geïntegreerd en wat we op grond daarvan mogen verwachten van de vrijheid van ondernemerschap in relatie tot sociaal recht. Hierop volgt de analyse van de arresten van het HvJ EU, waarna afsluit reflecties wat dit voor het Nederlands arbeidsrecht kan betekenen. In dit artikel ga ik niet in op hoe er in de horizontale situatie tussen werkgever en werknemer een beroep kan worden gedaan op de grondrechten uit het EU Handvest, zie hierover o.a. Peters en Verburg. Show less
In haar column in TRA 2016/102 besteedt Burger aandacht aan de zaak die de FNV samen met twee vakbonden en een arbeider uit Bangladesh is begonnen tegen Wereldvoetbalbond FIFA. Kort samengevat is... Show moreIn haar column in TRA 2016/102 besteedt Burger aandacht aan de zaak die de FNV samen met twee vakbonden en een arbeider uit Bangladesh is begonnen tegen Wereldvoetbalbond FIFA. Kort samengevat is de claim van FNV dat FIFA ervoor moet zorgen dat er bij de bouw van stadions en andere gebouwen ten behoeve van het WK voetbal 2022 in Qatar, betere arbeidsomstandigheden worden afgedwongen. Het is een goede zaak dat Burger hier aandacht aan besteedt. Het is geen alledaagse zaak en het is een mooi voorbeeld van een beweging op transnationaal niveau waarin werkgevers – zoals Burger ook aangeeft – in toenemende mate verantwoordelijk worden gehouden voor het respecteren van mensenrechten en fundamentele arbeidsrechten. Ze eindigt haar stukje met de vraag “Zullen we in 2022, met alles dat het aan mensenlevens en eventuele claims heeft gekost, dan gaan (weg)kijken?” Desgevraagd licht ze toe dat ze ons lezers hiermee aanspreekt met een gewetensvraag: Gaan we afwachten wat er gebeurt met de claim en daarna "gewoon" kijken; of kijken we nu niet weg en ondernemen we in de 5 jaren die nog resten tot 2022 meer acties om verdere uitbuiting en onderdrukking te voorkomen? Show less
