Dit onderzoek richt zich op steunverlenende overheden die in het kader van het EU-staatssteunrecht algemene belangenafwegingen verrichten. In de verbodsfase van staatssteun moeten overheden... Show moreDit onderzoek richt zich op steunverlenende overheden die in het kader van het EU-staatssteunrecht algemene belangenafwegingen verrichten. In de verbodsfase van staatssteun moeten overheden beoordelen of een steunmaatregel (zoals een subsidie) als staatssteun kwalificeert. De weging van het algemene belang van staatssteun (bijvoorbeeld milieubescherming of cultuur) is gereserveerd voor de verenigbaarheidsfase. Bij de staatssteunhandhaving betrekt de Unie in toenemende mate nationale actoren (overheden en rechters) bij de beoordeling van deze algemene belangen, zowel in de verbodsfase als in de verenigbaarheidsfase. Dit proefschrift onderzoekt de algemene belangenafwegingen die ongelijke behandeling van ondernemingen rechtvaardigen, diensten van algemeen economisch belang uitzonderen en expliciet erkende sportbelangen een voorkeursbehandeling geven. Aansluitend wordt de beleidsruimte ter toetsing van groepsvrijstellingen aan verenigbaarheidscriteria door nationale actoren geanalyseerd. Daartoe worden een aantal knelpunten geïdentificeerd. Allereerst leiden de belangenafwegingen tot een vervaging van het onderscheid tussen de verbodstoepassing en de verenigbaarheidstoepassing. Zij raken daarmee aan de bevoegdheidsverdeling tussen nationale actoren en de Europese Commissie. Voorts mist het rechtmatigheidskader voor ex ante belangenafwegingen rechts zekerheid en ontbeert de ex post rechtmatigheidscontrole hierop een doeltreffende rechtsbeschermingsfunctie. Ter versterking van een gedecentraliseerde handhaving en een doeltreffende rechtsbescherming biedt dit onderzoek aanbevelingen op grond waarvan de Commissie verdere (afgebakende) bevoegdheden aan nationale actoren kan toestaan. Show less
De Europese staatssteunregels stellen paal en perk aan de mogelijkheden voor lidstaten om ondernemingen financieel te steunen. Bij de handhaving van die regels komt een belangrijke taak toe aan de... Show moreDe Europese staatssteunregels stellen paal en perk aan de mogelijkheden voor lidstaten om ondernemingen financieel te steunen. Bij de handhaving van die regels komt een belangrijke taak toe aan de Europese Commissie en aan de nationale rechters. Deze rechters moeten de naleving van de besluiten van de Europese Commissie waarborgen, maar waar nodig ook zelf gevolgen verbinden aan een schending van de staatssteunregels. De Nederlandse rechter heeft zodoende bij de handhaving van de staatssteunregels op zijn minst op papier een belangrijke – en steeds belangrijker wordende – rol te vervullen. Daarbij moet hij niet alleen rekening houden met de relevante Europese regels, maar ook met de nationale (procedurele) context waarin hij opereert. Die kan nogal verschillen: zowel de burgerlijke rechter als de bestuurs- en belastingrechter kunnen namelijk met staatssteungeschillen worden geconfronteerd. In dit proefschrift wordt op basis van ruim tien jaar Nederlandse staatssteunrechtspraak geanalyseerd hoe deze rechters de hen toegewezen rol daadwerkelijk vervullen. Expliciete aandacht gaat uit naar de eisen die zij stellen aan het belang van de partijen, hoe zij beoordelen of van staatssteun sprake is, de gevolgen die zij daadwerkelijk aan schendingen van de staatssteunregels verbinden en de onderlinge verhouding tussen de Nederlandse rechter en de Europese Commissie. Show less
