Het uitbreken van de Franse Revolutie ging in West-Europa en Noord-Amerika gepaard met een krachtige herleving van de bijbelse eindtijdverwachting (eschatologie). Sommigen zagen de heilsorde die... Show moreHet uitbreken van de Franse Revolutie ging in West-Europa en Noord-Amerika gepaard met een krachtige herleving van de bijbelse eindtijdverwachting (eschatologie). Sommigen zagen de heilsorde die volgens de profetieën in het verschiet lag vol optimisme tegemoet, anderen raakten in de greep van cultuurpessimisme en ondergangsdenken. Dit proefschrift richt zich op de eschatologische revival in Nederland, waarover vooralsnog weinig bekend was. Deze ideeën vonden breed weerklank, niet alleen bij eenvoudige gelovigen als de eindtijdpublicist Hendrik Hentzepeter (portier in het Mauritshuis) en de Zwijndrechtse Nieuwlichters, maar ook bij de hoger opgeleiden van de orthodox-protestantse Réveil-beweging, die zich lieten inspireren door Willem Bilderdijk en Isäac da Costa. In hun toekomstvisioenen domineerde de vrees voor een Antichrist die zich als politieke onderdrukker zou manifesteren, en was weinig plaats voor vooruitgangsoptimisme. Rond 1850 werd door de Christelijke Vrienden, voortgekomen uit het Réveil, een geloofsoffensief gelanceerd, waarbij door middel van evangelisatieverenigingen werd geprobeerd de voortgaande secularisering van de samenleving terug te draaien. Daarbij werden het opkomende socialisme en de moderne bijbelkritiek als antichristelijk afgeschilderd, een boodschap die bij de arbeiders- en middenklasse in vruchtbare aarde viel. Dat heeft een vertragend effect gehad op het moderniseringsproces dat zich gedurende de negentiende eeuw in Nederland voltrok. Show less
Alexander Jan Isaac Gogel (1765-1821) was a fascinating person who had a very interesting career in a turbulent time. He held various official functions in the Batavian-French period (1795-1813),... Show moreAlexander Jan Isaac Gogel (1765-1821) was a fascinating person who had a very interesting career in a turbulent time. He held various official functions in the Batavian-French period (1795-1813), always on the basis of his financial expertise. Gogel used his expertise to establish a national financial foundation, a formidable achievement. With his pioneer work he fused together the seven federated provinces of the old Dutch Republic into a unitary Batavian state with a single tax system, a transparent budget and a common currency. However, his interests and influence were broader than engagement with public finance alone. In Gogel’s opinion the political desideratum of equality before the law, linked to the unitary state, also entailed the free entry to a profession. Therefore he was a fierce advocate of the abolition of the guilds. Furthermore, he participated intensively in the debate about the constitutional arrangements of the new state. His cultural interest which was also inspired by the Patriot ideology induced him to establish the National Art Gallery, the forerunner of the present National Museum (‘Rijksmuseum’). This political biography intends to provide nuances and so readjust the traditional image of Alexander Gogel. Show less
