“De herinvoering van de basisbeurs, in enigerlei vorm, ligt niet in de rede”, aldus professor Caminada in het februarinummer 2020 van de Bestuurskundige Berichten. Het leenstelsel voor studenten... Show more“De herinvoering van de basisbeurs, in enigerlei vorm, ligt niet in de rede”, aldus professor Caminada in het februarinummer 2020 van de Bestuurskundige Berichten. Het leenstelsel voor studenten werd in 2015 ingevoerd om geld te kunnen investeren in de kwaliteit van het onderwijs. In die zin is er sprake van een uitruil, geeft ook professor Caminada aan: “Via het sociaal leenstelsel wordt aan de student een investering gevraagd in zijn eigen toekomst voor beter onderwijs”. Meer dan 600.000 studenten zijn na de invoering van het leenstelsel gestart met een bachelor- of masteropleiding. Van de studenten met een lening lag het gemiddelde bedrag in 2019 boven de €700 per maand. De gemiddelde student uit de leenstelselgeneratie begint zijn werkzame leven met €25.000 schuld bij de overheid. Doordat de positie van het leenstelsel wankelt en momenteel hoog op de politieke agenda staat, groeit het belang om aan te tonen hoe de generatie 2015-2019 massaal leende, maar niet profiteerde van beloofde kwaliteitsverbetering. Show less
“Het moet anders”. En om in onze Nederlandse democratie verandering te kunnen brengen, moeten we stemmen. Maar hoe rationeel zijn we hierbij eigenlijk? Kunnen we daadwerkelijk zeggen dat we... Show more“Het moet anders”. En om in onze Nederlandse democratie verandering te kunnen brengen, moeten we stemmen. Maar hoe rationeel zijn we hierbij eigenlijk? Kunnen we daadwerkelijk zeggen dat we allemaal weloverwogen keuzes maken? Wat houdt rationaliteit überhaupt in, en wat blijft hierbij onduidelijk? In dit artikel verkennen en ontdekken we het raadsel achter het mechanisme van ons stemgedrag. Show less
Hoe kan men een staat intern ten val brengen? Dit was één van de taken waar de KGB, de belangrijkste geheime dienst van de Sovjet-Unie, zich mee bezighield. Bij de rol van de KGB in de tijd van de... Show moreHoe kan men een staat intern ten val brengen? Dit was één van de taken waar de KGB, de belangrijkste geheime dienst van de Sovjet-Unie, zich mee bezighield. Bij de rol van de KGB in de tijd van de Koude Oorlog doet men al snel denken aan spionage. Hoewel er aan spionage werd gedaan, lag het zwaartepunt van de KGB hier niet. Geschat wordt dat slechts 15% van de KGB haar tijd, geld en mankracht besteedde aan spionage. De overige 85% werd besteed aan een langzaam proces dat ideologische ondermijning wordt genoemd.1 Show less
In de jaren ‘30 van de vorige eeuw schreef de Oostenrijkse schrijver Stefan Zweig (1881-1942) verbluffend actuele lezingen met als doel om Europeanen bij elkaar te brengen. Zo stelde hij een... Show moreIn de jaren ‘30 van de vorige eeuw schreef de Oostenrijkse schrijver Stefan Zweig (1881-1942) verbluffend actuele lezingen met als doel om Europeanen bij elkaar te brengen. Zo stelde hij een uitwisselingsprogramma voor studenten, een fake news agency en een Europese hoofdstad voor. Het zijn dit soort nieuwe ideeën en positieve energie die we, bijna tachtig jaar na Zweigs overlijden, ook na de corona-crisis kunnen gebruiken. Waar is bijvoorbeeld onze Europese tvzender voor een Europees publiek debat en hoe bouwen we een unie van Europeanen? Show less
Hoewel ons versplinterde politieke landschap soms anders doet vermoeden, is het een hele opgave om als nieuwe partij in de Tweede Kamer te komen. Er zijn maar liefst 70.000 stemmen nodig voor één... Show moreHoewel ons versplinterde politieke landschap soms anders doet vermoeden, is het een hele opgave om als nieuwe partij in de Tweede Kamer te komen. Er zijn maar liefst 70.000 stemmen nodig voor één zetel. De democratisch vernieuwende partij Code Oranje staat er in de peilingen van 2021 niet slecht voor. BB-veteranen Haije Dijkstra en Rick van Dijke spraken met de lijsttrekker van Code Oranje, Richard de Mos, in een exclusief interview. Show less
Jack de Vries stond bekend als de meeste gevreesde spindoctor van het Binnenhof gedurende zijn tijd bij het CDA. Als politiek assistent van Balkenende stond hij onder journalisten bekend als de ... Show moreJack de Vries stond bekend als de meeste gevreesde spindoctor van het Binnenhof gedurende zijn tijd bij het CDA. Als politiek assistent van Balkenende stond hij onder journalisten bekend als de ‘schaduwpremier’. Als staatssecretaris van Defensie was hij onder andere belast met het JSF-dossier. Nadat Balkenende-IV viel over de kwestie-Uruzgan, ruilde hij de politiek in voor het consultancy- en public affairswerk bij Hill+Knowlton Strategies Nederland en is daar de CEO. Show less
De eerste editie van de Bestuurskundige Berichten kwam uit in mei 1986. De redactie van dit nummer kan daarmee beschouwd worden als de ‘Founding Fathers’ van dit semi-wetenschappelijke tijdschrift.... Show moreDe eerste editie van de Bestuurskundige Berichten kwam uit in mei 1986. De redactie van dit nummer kan daarmee beschouwd worden als de ‘Founding Fathers’ van dit semi-wetenschappelijke tijdschrift. Eén van die redactieleden was Antoinette Laan-Geselschap (Enschede, 1965). Voor het eerste nummer interviewde zij professor Van Braam, de grondlegger van bestuurskunde aan Universiteit Leiden. Voor de tweede editie van dat jaar sprak ze met Dick Dolman, de toenmalige voorzitter van de Tweede Kamer. Zo’n dertig jaar later, in 2017, werd ze lid van de Tweede Kamer der Staten-Generaal. Na vier jaar zit haar termijn er op. Drenis en Haije spraken met haar over haar tijd bij de Bestuurskundige Berichten, het Kamerwerk, fractiediscipline en wat er anders moet. Show less
Meer dan 2500 jaar geleden begon in Athene een radicaal ander bestuurssysteem: de democratie. De Nederlandse democratie is daarop gebaseerd, maar toch is een deel van de Atheense democratie... Show moreMeer dan 2500 jaar geleden begon in Athene een radicaal ander bestuurssysteem: de democratie. De Nederlandse democratie is daarop gebaseerd, maar toch is een deel van de Atheense democratie gaandeweg verloren gegaan, namelijk het willekeurig loten van burgers als volksvertegenwoordigers. Het rood inkleuren van een bolletje om een carrièrepoliticus – die zich veelal niet aan zijn beloften houdt – vier jaar lang de koers van het land te laten bepalen, is immers niet bepaald de ideale vorm van een representatieve democratie. Doorsneeburgers die via loting het voor het zeggen krijgen is dat wel, volgens veel politicologen en filosofen. Met de Tweede Kamerverkiezingen van 2021 om de hoek is het goed dat we ons niet alleen afvragen op wélke partij we stemmen, maar ook wáárom we eigenlijk stemmen. Is het beruchte rode potlood nog intact? Dit is een zoektocht naar onze verloren representatieve democratie. Show less
Eind mei kwam George Floyd, een zwarte Amerikaan, om het leven door politiegeweld in Minneapolis, Amerika. De wereld reageerde vol afschuw en furie. Het resulteerde in vele antiracismeprotesten en... Show moreEind mei kwam George Floyd, een zwarte Amerikaan, om het leven door politiegeweld in Minneapolis, Amerika. De wereld reageerde vol afschuw en furie. Het resulteerde in vele antiracismeprotesten en sociale media-acties. Racisme is sindsdien een structureel onderwerp van gesprek geworden. Premier Mark Rutte stelde dat ook Nederland racisme en discriminatie kent, en noemde het “systemische problemen”. Wat is systemisch racisme? En wat is het verschil met institutioneel racisme? Is welke mate is hiervan sprake in Nederland? Een analyse. Én een blik op de toekomst: wat zijn de oplossingen? Show less
Het feminisme van de 21e eeuw staat nauwelijks nog in perspectief met dat van de 20e eeuw. Het moderne feminisme kent de opvatting dat vrouwen nog steeds achtergesteld worden in Nederland.... Show moreHet feminisme van de 21e eeuw staat nauwelijks nog in perspectief met dat van de 20e eeuw. Het moderne feminisme kent de opvatting dat vrouwen nog steeds achtergesteld worden in Nederland. Gelijkheid voor de wet leidt immers niet tot gelijke uitkomsten. Het doorgeslagen gelijkheidsdenken in het Westen heeft een zeer problematische uitwerking in de praktijk: het voortrekken van vrouwen en het benadelen van mannen. Dit heeft niks meer met gelijkheid te maken, maar ronduit met ongelijkheid. Show less
“Nederland zal nog van me horen” gaf Maxime Verhagen (Maastricht, 1956) aan in het Limburgsch Dagblad van 1 juli 1989. Die voorspelling lijkt te zijn uitgekomen. Na een studie contemporaine... Show more“Nederland zal nog van me horen” gaf Maxime Verhagen (Maastricht, 1956) aan in het Limburgsch Dagblad van 1 juli 1989. Die voorspelling lijkt te zijn uitgekomen. Na een studie contemporaine geschiedenis aan de Universiteit Leiden werd Verhagen medewerker van de Tweede Kamerfractie van het CDA en gemeenteraadslid. In 1989 verliet 32-jarige Verhagen de gemeenteraad van Oegstgeest om geïnstalleerd te worden als Europarlementariër. In hetzelfde interview gaf de Limburgse politicus aan: “Als het CDA niet bestond zou ik het hebben uitgevonden. Ik heb mijn ziel en zaligheid aan het CDA verkocht.” In 1994 werd hij namens die partij Kamerlid, vanaf 2002 was hij ook fractievoorzitter. Onder de kabinetten Balkenende IV en Rutte I was Verhagen respectievelijk Minister van Buitenlandse Zaken en Minister van Economische Zaken. Vanaf juli 2013 is Verhagen voorzitter van Bouwend Nederland, de belangenorganisatie voor bedrijven in de bouw- en infrastructuursector. Wij vroegen de oud-minister naar de impact van de Stikstof- en Coronacrisis op de bouw, zijn visie op de politiek en de koers van het CDA Show less
Sinds maart 2020 houdt het Coronavirus Nederland in zijn greep. Dagelijks lezen we in de krant of zien we op tv hoe het aantal besmette personen en het overledenen zich ontwikkeld. Het Coronavirus... Show moreSinds maart 2020 houdt het Coronavirus Nederland in zijn greep. Dagelijks lezen we in de krant of zien we op tv hoe het aantal besmette personen en het overledenen zich ontwikkeld. Het Coronavirus is niet alleen een medische aangelegenheid. Door de maatregelen van de ‘intelligente lockdown’ zijn scholen, kinderdagverblijven maar ook restaurants, bars en sportclubs lange tijd gesloten geweest. De winkelstraten waren uitgestorven, vakanties werden uitgesteld of geannuleerd en buiten de supermarkten hadden veel ondernemingen het moeilijk. Naast bedrijven kwamen ook publieke organisaties onder grote druk te staan. De pakketten met steunmaatregelen en dalende inkomsten voor de overheid zorgen ervoor dat bezuinigingen welhaast onafwendbaar lijken. Niet voor niets luidden verschillende gemeenten de noodklok vanwege de impact van de Coronacrisis op de financiën. In dit artikel ga ik in op dit thema en beschrijf ik, mede naar aanleiding van de inzichten uit mijn proefschrift, met welke belangrijke maatregelen publieke organisaties in de toekomst zomaar weer te maken kunnen krijgen. Show less