Dit rapport is het resultaat van een verkennend onderzoek naar de culturele achtergronden van de handel in Nigeriaanse meisjes die naar Nederland komen om in de prostitutie te gaan werken. Een... Show moreDit rapport is het resultaat van een verkennend onderzoek naar de culturele achtergronden van de handel in Nigeriaanse meisjes die naar Nederland komen om in de prostitutie te gaan werken. Een belangrijke overeenkomst in de verhalen die deze meisjes de Nederlandse politie vertellen betreft de 'voodoo'-rituelen waaraan zij voor vertrek naar Nederland worden onderworpen. In het rapport komen de volgende vragen aan de orde: wat doen handelaren met denkbeelden van 'voodoo'? Hoe creëren zij daarmee een sfeer van angst en intimidatie? Hoe komt het dat dit voor de meisjes evenzeer een werkelijkheid wordt als dat in de sinistere betekenis van het woord ook voor velen in de Nederlandse samenleving het geval is? Het rapport stelt dat 'voodoo' in de Nigeriaanse praktijk niet bestaat (er is wel een aantal andere rituele praktijken waar op wordt ingegaan) en in de Nederlandse situatie een goed begrip van de omstandigheden verhindert. Het rapport behandelt de sociaal-economische situatie in Nigeria en Edo State, het district waar veel van de betrokken meisjes vandaan komen; de positie van vrouwen in Nigeria t.a.v. huwelijk, seksualiteit, prostitutie, en de culturele achtergronden daarvan; aspecten van religie in West Afrika en Edo; een gevalsstudie; en het ongedefinieerde gebruik van het begrip 'voodoo' door Nederlandse hulpverleningsinstanties Show less
In dit artikel geeft de auteur een antropologische reflectie op verzoening, gebaseerd op zijn onderzoekservaring in Afrika. Hij begint met de voorwaarden voor en kenmerken van verzoening en de... Show moreIn dit artikel geeft de auteur een antropologische reflectie op verzoening, gebaseerd op zijn onderzoekservaring in Afrika. Hij begint met de voorwaarden voor en kenmerken van verzoening en de betekenis van de tijdsdimensie daarin. Daarna beschrijft hij de problematiek van verzoening en conflict in segmentaire, hoofdloze samenlevingen en van verzoening en recht in meer gecentraliseerde samenlevingen. Tenslotte vestigt hij de aandacht op de rol van ritueel en therapie. Hij betoogt, dat Afrikaanse samenlevingen buitengewoon effectieve middelen hebben ontwikkeld, in de juridische, therapeutische en rituele sfeer, om verzoening voor te bereiden en tot stand te brengen. Grenzen aan verzoening worden gevormd door hekserij, het tegendeel van verzoening, en het feit dat verzoening wel adequaat is voor het beheersen van conflicten op het niveau van de dorpssamenleving, maar niet op regionaal, nationaal en internationaal niveau. Show less
De auteur stelt dat het einde bereikt is van een vrij lange periode waarin cultuurdynamiek in Afrika in hoofdzaak vanuit een Marxistisch geïnspireerde politiek-economische optiek werd bezien. Een... Show moreDe auteur stelt dat het einde bereikt is van een vrij lange periode waarin cultuurdynamiek in Afrika in hoofdzaak vanuit een Marxistisch geïnspireerde politiek-economische optiek werd bezien. Een nieuwe benadering van de dynamiek van Afrikaanse culturen begint zich af te tekenen waarin een viertal thema's centraal staan: globalisering, 'verwaring' (commoditificatie), 'belichaming' (de rol van het menselijk lichaam), en de rol van de staat. Daarnaast blijft het thema ongelijkheid een aandachtspunt. Naast een paradigmatische strijd speelt zich een strijd af over de waardering van de transformatieprocessen die zich thans in Zuidelijk Afrika voordoen. Deze argumentatie wordt geïllustreerd aan de hand van een etnografisch voorbeeld: de culturele vereniging 'Kazanga' in westelijk Zambia en met name het jaarlijkse Kazangafestival, waar een zo compleet mogelijk overzicht gegeven wordt van Nkoya zang, dans en ritueel. Show less
Na een korte bespreking van enige thema's in het onderzoek van staatsvorming in pre-koloniaal Afrika, analyseert de auteur staatsvorming in de 18e en 19e eeuw in het gebied van de Kafue/Zambezi... Show moreNa een korte bespreking van enige thema's in het onderzoek van staatsvorming in pre-koloniaal Afrika, analyseert de auteur staatsvorming in de 18e en 19e eeuw in het gebied van de Kafue/Zambezi waterscheiding in Centraal Westelijk Zambia (met name de vorming van de Nkoya en Lozi staten) tegen de achtergrond van koloniale en post-koloniale ontwikkelingen in termen van de articulatie van de productiewijzen. Hij bespreekt de uitbuitende relatie tussen vorstenhoven en plaatselijke gemeenschappen, die zich manifesteert in processen van incorporatie en etnicisatie. In tegenstelling tot de heersende opvattingen die culturele and structurele continu‹teit tussen vorstenhoven en de plaatselijke gemeenschappen benadrukken, stelt de auteur dat er bij de staatsvorming in Zambia sprake was van een absolute breuk met de sociale organisatie en culturele ideologie van de voor-statelijke plaatselijke dorpssamenleving. Deze transformatie slaagde weliswaar in de Lozi staat, maar dit was niet het geval in de Nkoya staten. In dit verband benadrukt de auteur de centrale rol van geweld (inclusief rituele moord). Een en ander kan ook relevant zijn voor de beoordeling van het huidige geweld in Zuidelijk Afrika. Bibliogr., noten Show less
Etniciteit is bij uitstek geschikt om in veranderingsprocessen te bemiddelen tussen fundamenteel verschillend gestructureerde sociale verbanden, en met name tussen het plaatselijk niveau enerzijds... Show moreEtniciteit is bij uitstek geschikt om in veranderingsprocessen te bemiddelen tussen fundamenteel verschillend gestructureerde sociale verbanden, en met name tussen het plaatselijk niveau enerzijds, de staat en wijde economische structuren anderzijds. Om deze stelling te illustreren geeft de auteur een beschrijving van een ceremonie, genaamd 'Kazanga', die elk jaar op 1 juli plaatsvindt in Shikombwe, Kaoma District, in het westen van Zambia. De beschrijving is gebaseerd op waarnemingen tijdens het festival van 1989. De inwoners van Shikombwe, een koninklijke residentie, beschouwen zich als Nkoya. De auteur bespreekt de ontwikkeling van de Nkoya tot zelfbewuste etnische groep en het ontstaan van de 'Culturele Vereniging Kazanga', die het propageren van de plaatselijke 'Nkoya' cultuur, door middel van het gelijknamige festival, als belangrijkste doelstelling heeft. Eerst houdt de auteur zich bezig met het officiële gedeelte, waarin 'Kazanga' verschijnt als bemiddeling gericht op de nationale staat. Vervolgens gaat hij na hoe het festival door zijn organisatorische vormgeving de plaatselijke cultuur selecteert en transformeert. Ten slotte wordt aandacht geschonken aan de specifieke aard van symbolische productie die het festival kenmerkt en waarin zijn bemiddelend karakter het meest tot uitdrukking komt. Show less
Ter gelegenheid van het afscheid van G. Grootenhuis als Algemeen Secretaris van het Afrika-Studiecentrum (ASC) te Leiden organiseerden het ASC en de Werkgemeenschap Afrika (WGA) een symposium... Show moreTer gelegenheid van het afscheid van G. Grootenhuis als Algemeen Secretaris van het Afrika-Studiecentrum (ASC) te Leiden organiseerden het ASC en de Werkgemeenschap Afrika (WGA) een symposium onder de titel 'De Nederlandse Afrikanistiek 1967-2000'. Dit stuk is gebaseerd op de voordracht die de auteur bij die gelegenheid hield. Hij geeft eerst een overzicht van de beschikbare hulpbronnen (personeel, fondsen, publikatiemogelijkheden) op dit moment. Vervolgens vergelijkt hij thema's van lopende onderzoeksprojecten met onderzoeksthema's uit 1981 en constateert een aantal blinde vlekken: stedelijke relatiepatronen, niet-statelijke vormen van sociale organisatie en machtsuitoefening, en materiële cultuur. Ook constateert de auteur dat er onder Afrikanisten weinig bereidheid is zich een Afrikaanse taal eigen te maken. Show less
In deze bijdrage verkent de auteur de problematiek van chaos en domesticatie in het kader van ruimtelijke verplaatsing bij twee samenlevingen waar hij onderzoek verricht heeft: de Nkoja op het... Show moreIn deze bijdrage verkent de auteur de problematiek van chaos en domesticatie in het kader van ruimtelijke verplaatsing bij twee samenlevingen waar hij onderzoek verricht heeft: de Nkoja op het platteland van Zambia en de inwoners van Francistown, een middengrote stad in Botswana. Nkoja dorpen zijn tijdelijke conglomeraties van betrekkelijke vreemden die zich in hun onderlinge betrekkingen voortdurend bewust zijn van het optionele aspect van hun samenleven en strategisch uitzien naar mogelijkheden om, vooral door intra-rurale verhuizing, hun persoonlijke zekerheid te verbeteren. De chaos van hun individuele strevingen wordt getemd door het besef dat men gebruik maakt van dezelfde hulpbronnen, hetgeen co”rdinatie en overleg noodzakelijk maakt. Francistown is een centrum van verplaatsing. De toestroom van stedelijke migranten leidde tot een jaarlijkse groei van c. 8 procent in het laatste decennium. De spontane 'squatter' wijken zijn vanaf het eind van de jaren 70 gesaneerd en een deel van de bevolking is overgebracht naar nieuwe 'site-and-service' wijken. Losgeweekt uit hun eerdere sociale verbanden, worden zij hier geconfronteerd met een sociale chaos die zich vooralsnog moeilijk temmen laat. Noten Show less
