Sinds het begin van deze eeuw heeft de Rijksoverheid te maken gehad met tal van bezuinigingen en reorganisaties. Dit artikel bekijkt hoe de samenstelling van het centrale overheidsapparaat in de... Show moreSinds het begin van deze eeuw heeft de Rijksoverheid te maken gehad met tal van bezuinigingen en reorganisaties. Dit artikel bekijkt hoe de samenstelling van het centrale overheidsapparaat in de afgelopen 15 jaar is veranderd. Op basis van de bestaande literatuur theoretiseren we 4 methoden waarmee overheidskrimp gerealiseerd kan worden, en identificeren we per methode de mogelijke gevolgen voor de samenstelling van de rijksdienst in termen van hiërarchische opbouw en van leeftijd. Open data van de Kennisbank Openbaar Bestuur wordt gebruikt om te laten zien hoe de samenstelling is veranderd als het gaat om functieniveaus, geslacht en leeftijd. Het totaal aantal ambtenaren is slechts marginaal gedaald maar door sterke interne verschuivingen in schalen, geslacht en leeftijd ziet de rijksdienst er nu heel anders uit dan in 2000. Het aantal ambtenaren in lagere functieniveaus is sterk afgenomen, terwijl in hogere functieniveaus juist een toename zichtbaar is. Ten tweede is de verdeling van mannen en vrouwen binnen de overheid gelijker geworden, zeker op de hogere niveaus. Ten derde is de gemiddelde leeftijd van rijksambtenaren aanmerkelijk gestegen. Het artikel sluit af met aanbevelingen voor zowel wetenschap als praktijk. Show less
Op 1 januari van dit jaar zijn op relatief geruisloze wijze alle nog bestaande product- en bedrijfschappen opgeheven. Gezamenlijk werden deze product- en bedrijfschappen (ook wel: bedrijfslichamen... Show moreOp 1 januari van dit jaar zijn op relatief geruisloze wijze alle nog bestaande product- en bedrijfschappen opgeheven. Gezamenlijk werden deze product- en bedrijfschappen (ook wel: bedrijfslichamen) met de nog steeds bestaande Sociaal-Economische Raad, het PBO-bestel genoemd (de publiekrechtelijke bedrijfsorganisatie), en speelden zij een prominente rol in belangrijke sectoren van de economie, zoals de landbouw en de middenstand. Door de jaren heen hebben VVD-politici een vooraanstaande rol gespeeld bij het voortbestaan en de uiteindelijke opheffing van dit bestel. In deze bijdrage gaan wij in op wat PBO’s nu eigenlijk waren, hoe deze ontstaan zijn, waarom ze onder vuur kwamen te liggen en hoe we kunnen verklaren dat het doek nu echt gevallen is voor dit type organisaties. Tenslotte gaan we in op de vraag hoe liberaal het PBO-stelsel was en hoe er direct na de opheffing van het stelsel zich alweer een nieuwe variant van het stelsel lijkt aan te dienen, in het kader van Europees beleid. Show less
Zowel het ministerie van VenJ en IenM werken in een omgeving die volop in beweging is. De opgaven voor beide ministeries zijn divers: inspelen op de veranderende omgeving, op de gevolgen van... Show moreZowel het ministerie van VenJ en IenM werken in een omgeving die volop in beweging is. De opgaven voor beide ministeries zijn divers: inspelen op de veranderende omgeving, op de gevolgen van internationalisering, op initiatieven van het versterkte decentraal bestuur en de energieke samenleving. Om deze opgaven te realiseren is het nodig om binnen de kaders van de rechtstaat, wet en ambtelijke professionaliteit flexibel, wendbaar en adaptief te zijn. Show less
Berg, C.F. van den; Schmidt, A.J.; Eijk, C.J.A. van 2015
Dit artikel bespreekt de invloed van externe (beleids)adviseurs, zoals consultants, op het beleidsproces. In de Nederlandse context is nog weinig bekend over de rol, functie en invloed van externe... Show moreDit artikel bespreekt de invloed van externe (beleids)adviseurs, zoals consultants, op het beleidsproces. In de Nederlandse context is nog weinig bekend over de rol, functie en invloed van externe adviseurs die op tijdelijke basis door de overheid worden ingehuurd. In het artikel wordt daarom op grond van een surveyonderzoek (N = 378) een profielschets van externe adviseurs gegeven en de aard van het advieswerk dat zij uitvoeren. Hierbij valt op dat externe adviseurs in grotere mate worden ingehuurd voor procesmatige ondersteuning, dan voor inhoudelijk advies. Vervolgens komen de auteurs tot een empirisch en theoretisch onderbouwde onderzoeksagenda als startpunt voor verder onderzoek. Show less
De bijdrage richt zich op de vraag in hoeverre de rol en positie van de wetgevingsjuridische functie in het laatste decennium zijn veranderd, in het bijzonder of het werk van wetgevingsjuristen is... Show moreDe bijdrage richt zich op de vraag in hoeverre de rol en positie van de wetgevingsjuridische functie in het laatste decennium zijn veranderd, in het bijzonder of het werk van wetgevingsjuristen is gepolitiseerd. Politisering komt voor in drie vormen, namelijk in patronagebenoemingen, het versterken van de partijpolitieke grip op beleid en uitvoering en in New Political Governance. De auteurs concluderen voorlopig dat het werk van wetgevingsjuristen inderdaad is gepolitiseerd, waarbij een transitie heeft plaatsgevonden van de tweede vorm van politisering naar New Political Governance. Dit is met name zichtbaar doordat steeds meer gebruik wordt gemaakt van gedelegeerde wetgeving, waar wetgevingsjuristen van oudsher minder bemoeienis mee hebben. De politisering van hun werk leidt ertoe dat wetgevingsjuristen steeds minder in staat zijn om rechtsstatelijke waarden te waarborgen. De auteurs onderscheiden, in navolging van Van Lochem, vijf verschillende strategieën om hiermee om te gaan, maar er lijkt onder wetgevingsjuristen zelf geen consensus te zijn over wat nu de beste strategie is. De auteurs zijn van mening dat de democratische rechtsstaat moet worden versterkt om de toegenomen politieke spanning in het werk van wetgevingsjuristen te verlichten. Show less
Berg, C.F. van den; Meer, F.M. van der; Mannekes, M. van; Osch, D. van; Porth, J.; Schmidt, A. 2015
Caspar van den Berg, Frits van der Meer, Marije van Mannekes, Danielle van Osch, Jan Porth en Arjen Schmidt hebben een omvangrijk internationaal-vergelijkend onderzoek uitgevoerd naar de... Show moreCaspar van den Berg, Frits van der Meer, Marije van Mannekes, Danielle van Osch, Jan Porth en Arjen Schmidt hebben een omvangrijk internationaal-vergelijkend onderzoek uitgevoerd naar de veranderde rol van de overheid in België/Vlaanderen, Canada, Denemarken, Duitsland, Finland, Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk. De afgelopen decennia is de rol van de overheid, en de taakverdeling tussen overheid, burgers en bedrijfsleven sterk veranderd. New Public Management, joined-up government, de voorwaardenscheppende staat en de participatie samenleving zijn voorbeelden van modellen die door de tijd heen gebruikt zijn om die veranderende rol en stijl van de overheid, te duiden en legitimeren. Maar, wat weten we nu eigenlijk over deze vernieuwing en verandering van de rol van de nationale overheid in internationaal verband? Hoe uniek is Nederland in haar uitdagingen en aanpak, of zijn de problemen en oplossingen universeel voor de landen om ons heen? In opdracht van het Ministerie van Infrastructuur en Milieu deden de bestuurskundigen onderzoek naar deze vraag in zeven relevante vergelijkingslanden. Het boek is opgebouwd uit een korte historische en conceptuele inleiding, empirische studies naar de zeven landen, een analyse van de sectorspecifieke vernieuwing en verandering binnen de domeinen infrastructuur en milieu, en tot slot een conclusie met een duiding van de grote lijnen. Het boek laat zien hoe dezelfde problemen zich per land in een andere gedaante in een andere context voordoen. Geslaagde en minder geslaagde experimenten uit andere landen geven inzicht en inspiratie voor de Nederlandse bestuurspraktijk. Zo wordt duidelijk dat een overheid die verantwoordelijkheden wil overhevelen naar het maatschappelijke en private domein, zonder burgers in de kou te laten staan, daarin geleidelijk moet investeren om kennis en capaciteit op te bouwen. Het afstoten van taken met alleen kostenbesparingen als oogmerk leidt vaak tot een verarming van dienstverlening, en verslechterde relaties tussen de overheid en de samenleving. Het resultaat van het onderzoek is een omvangrijk boek, uitgegeven door het CAOP, het kennis en dienstencentrum op het gebied van arbeidszaken in het publieke domein, gevestigd in Den Haag. Show less
