Pawn or pioneer, Rotterdam - municipal activity in the 19th century. The liberal watchword 'laissez-faire' gives succinct sum and substance to the preference that nineteenth century liberal... Show morePawn or pioneer, Rotterdam - municipal activity in the 19th century. The liberal watchword 'laissez-faire' gives succinct sum and substance to the preference that nineteenth century liberal administrators had for state restraint. Society was well served, they believed, when government took a modest role and only in specific cases intervened in the public domain. The defence of the country against hostile forces and against the sea were considered to be government__s responsibility. The maintenance of public order and the building of public roads by the government also enjoyed liberal approval. But there it really ended. Anything else was better left to the untrammelled dynamics of social forces. The machinery of government however grew vigorously under liberal hegemony in the nineteenth century. The historian Jan van den Noort has carried out an inquiry into the causes and reasons for that growth. He focuses his attention on the growth of municipal activity and tries to explain this. In doing so he concentrates on the foundation of municipal utilities in Rotterdam. In only a few decades the municipal utilities for water, gas and electricity, municipal sanitation and harbour operations emerged there.|De liberale leuze 'laissez-faire' is een bondige samenvatting van de voorkeur die negentiende-eeuwse liberale bestuurders hadden voor staatsonthouding. De samenleving was ermee gediend, meenden zij, als de overheid zich zo bescheiden mogelijk opstelde en slechts in enkele gevallen ingreep in het maatschappelijk proces. De verdediging van het land tegen vijandelijke legers en de strijd tegen de zee werden tot de overheidstaak gerekend. De handhaving van de openbare orde en de aanleg van openbare wegen door de overheid hadden eveneens liberale instemming. Maar daarmee was het wel zo'n beetje gezegd. De rest kon nog het beste worden overgelaten aan het vrije spel van maatschappelijke krachten. Onder liberale hegemonie groeide het overheidsapparaat in de negentiende eeuw evenwel sterk. De historicus Jan van den Noort deed onderzoek naar de oorzaken en motieven voor die groei. Hij richtte zijn aandacht op de groei van gemeentelijke activiteit en probeerde deze te verklaren. Daarbij concentreerde hij zich op de stichting van gemeentebedrijven te Rotterdam. In enkele decennia slechts ontstonden daar de gemeentebedrijven voor water, gas en elektriciteit, gemeentereiniging en havenexploitatie. Show less
