Rede gehouden door Prof.dr. Ton van Haaften ter gelegenheid van zijn afscheid als hoogleraar Taalbeheersing van het Nederlands aan de Universiteit Leiden op maandag 22 november 2021
Winden, A. van; Stukker, N.; Schooten, E. van; Haaften, T. van; Janssen, F.J.J.M.; Glopper, K. de 2021
Secondary school teachers expect students to write comprehensible paragraphs in their texts. However, an explicit way of teaching to write a paragraph doesn’t exist. This article describes a text... Show moreSecondary school teachers expect students to write comprehensible paragraphs in their texts. However, an explicit way of teaching to write a paragraph doesn’t exist. This article describes a text analytic study of compliance with language norms in paragraphs in two genres: e-mails with a request and persuasive texts. It addresses the question to what extent the paragraphs of thirteen- and seventeen-year-old students comply with the paragraph norms constructed on the basis of Dutch professional advisory books. Our findings indicate that students in Dutch secondary school have difficulty writing adequate paragraphs. Our results additionally suggest that students’ paragraph skills increase over time and vary across genres. Show less
One of the rhetorical strategies employed by populist politicians to create and maintain an anti-elitistprofile, is the use of ‘bad manners’. By violating decency standards that politicians are... Show moreOne of the rhetorical strategies employed by populist politicians to create and maintain an anti-elitistprofile, is the use of ‘bad manners’. By violating decency standards that politicians are supposed toobserve in political debates, populists create the image of being different from the ‘political elite’. Asyet, however, little research has been carried out focusing on the question of exactly how populistsviolate the decency standards of a specific political debating culture verbally.This chapter aims to fill this gap, by focusing on improper behaviour in Dutch parliamentary debates.We will discuss how the Dutch populist politician Geert Wilders violates four decency standards forDutch parliamentary debate to create and maintain the image of a political outsider, and show howhe systematically uses a variety of conspicuous as well as inconspicuous linguistic choices to fulfil thisrhetorical strategy. Show less
Binnen het kader van de uitgebreide pragma-dialectiek wordt ervan uitgegaan dat taalgebruikers, wanneer zij iemand willen overtuigen, hun argumentatieve zetten zo kiezen en vormgeven dat zij... Show moreBinnen het kader van de uitgebreide pragma-dialectiek wordt ervan uitgegaan dat taalgebruikers, wanneer zij iemand willen overtuigen, hun argumentatieve zetten zo kiezen en vormgeven dat zij strategisch manoeuvreren tussen enerzijds de wens om te voldoen aan eisen van redelijkheid en anderzijds de wens om zo effectief mogelijk te zijn. Presentatiemogelijkheden vormen een van de drie aspecten van strategisch manoeuvreren. Talige stijlmiddelen vormen een belangrijk onderdeel van deze presentatiemogelijkheden. De analyses van de wijze waarop taalgebruikers strategisch manoeuvreren met stijlmiddelen zijn echter veelal ad hoc: een systematische analyse van stijl ontbreekt vaak.Dit artikel heeft twee nauw met elkaar verbonden doelstellingen. Ten eerste willen we laten zien hoe een systematische analyse van stijlmiddelen kan worden geïntegreerd in een pragma-dialectische analyse van argumentatief taalgebruik. Daartoe maken we gebruik van methodische inzichten uit de taalkundige stilistiek. Ten tweede willen wij betogen dat de door ons voorgestelde integratie van uitgebreide pragma-dialectiek en taalkundige stilistiek voor beide benaderingen waardevol is. Onze doelstellingen werken we uit aan de hand van een juridische casus. Show less
In rechtszaken speelt ethos een belangrijke rol: om haar zaak te winnen, probeert elke partij het eigen ethos te versterken en dat van de tegenpartij te ondermijnen. Om een rechter te overtuigen is... Show moreIn rechtszaken speelt ethos een belangrijke rol: om haar zaak te winnen, probeert elke partij het eigen ethos te versterken en dat van de tegenpartij te ondermijnen. Om een rechter te overtuigen is het van strategisch belang dat de partijen hun eigen aandeel in de zaak zo positief mogelijk kleuren en het aandeel van de tegenpartij zo negatief mogelijk. Cruciaal daarbij is de vraag of een partij betrouwbaar is geweest en verantwoordelijk heeft gehandeld. Advocaten proberen het antwoord op die vraag vaak te sturen met allerlei subtiele formuleringskeuzes. Dit illustreren we aan de hand van de zaak 'Van Gelder'. Show less
