'Wetenschappelijk bewezen': de definitie van waarheid?

Volkers, K.

Wetenschap neemt een centrale plaats in onze samenleving in. Nederland ontwikkelde zich de afgelopen decennia tot een ‘kennisdemocratie’ (Biesta, 2007, In ’t Veld, 2010). In zulke kennisdemocratie berust het democratisch bestuur van een land grotendeels op het gebruik van kennis. Binnen het bestuur is er dan ook veel aandacht voor wetenschappelijke evidentie (Albrecht, 2001, Black, 2001, Rodwin, 2001, Sheldon, 2001). Wetenschap is een middel dat ingezet kan worden om de samenleving te beschrijven en verklaren, om politieke, soms controversiële, onderwerpen te depolitiseren, en om via wetenschappelijke legitimatie meer draagvlak te creëren voor het gevoerde overheidsbeleid. Wetenschappelijke evidentie speelt daarmee een prominente rol in politieke beslissingen en beleidsvorming. De grote waarde die de maatschappij aan wetenschap toekent, vindt haar oorsprong in de Verlichting. Ten tijde van de Verlichting ontstond er een nieuw wereldbeeld, waarin niet God, maar de menselijke rede het...Show moreWetenschap neemt een centrale plaats in onze samenleving in. Nederland ontwikkelde zich de afgelopen decennia tot een ‘kennisdemocratie’ (Biesta, 2007, In ’t Veld, 2010). In zulke kennisdemocratie berust het democratisch bestuur van een land grotendeels op het gebruik van kennis. Binnen het bestuur is er dan ook veel aandacht voor wetenschappelijke evidentie (Albrecht, 2001, Black, 2001, Rodwin, 2001, Sheldon, 2001). Wetenschap is een middel dat ingezet kan worden om de samenleving te beschrijven en verklaren, om politieke, soms controversiële, onderwerpen te depolitiseren, en om via wetenschappelijke legitimatie meer draagvlak te creëren voor het gevoerde overheidsbeleid. Wetenschappelijke evidentie speelt daarmee een prominente rol in politieke beslissingen en beleidsvorming. De grote waarde die de maatschappij aan wetenschap toekent, vindt haar oorsprong in de Verlichting. Ten tijde van de Verlichting ontstond er een nieuw wereldbeeld, waarin niet God, maar de menselijke rede het middelpunt vormde. Er kwam een sterke nadruk te liggen op rationalisme en empirisme om de wereld om ons heen te verklaren. Focus op de menselijke ratio en waarnemingen, zorgde voor een bloei van de wetenschap. Sindsdien neemt wetenschap als bron van kennisvergaring een dominante rol in, in de epistemologie. Epistemologie is een tak binnen de filosofie die zich richt op de aard, oorsprong en voorwaarden voor ware kennis. Wat is waarheid en wat kunnen wij als mens überhaupt weten? Binnen de kennisleer zijn er verschillende stromingen te onderscheiden, die ieder een impact gehad hebben op onze visie van kennis. Zo zijn rationalisme en empirisme bekende epistemologische stromingen die hun herkomst vinden in de Verlichting. De huidige wetenschap is gebaseerd op deze visies van ware kennis. Echter, in deze analyse staat het postmodernisme centraal, de radicaalste denkwijze die we op dit moment in de wetenschapsfilosofie kennen. Het postmodernisme ontkent de basisassumpties waar de moderne wetenschap op gebaseerd is. De vraag die vervolgens centraal zal staan in dit essay, is in hoeverre het postmodernisme, in theorie, ingaat op de huidige wetenschap en hoe dit zich in de praktijk tot uiting brengt.Show less

Leiden University Scholarly Publications

View statistics

Documents

In Collections

'Wetenschappelijk bewezen' de definitie van waarheid?